آربیتراژ Arbitrage
کلمه آربیتراژ به معنی خرید یک ارز دیجیتال از یک صرافی و فروش بالاتر آن ارز در صرافی دیگر است. ارزهای دیجیتال ممکن است در صرافی های مختلف قیمت های مختلفی داشته باشد. به دلیل اینکه بازار ارزهای دیجیتال وسعتی در کل دنیا دارد و هر صرافی نرخ مختلفی را برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال ارائه می دهد، میتوان از این گپ قیمتی کسب درآمد کرد. بدین ترتیب که به عنوان مثال بیت کوین را با قیمت A در یک صرافی مثلا بایننس خریداری میکنید و در صرافی B مثلا کوین بیس با قیمت بالاتر آن را میفروشید. بدین تریتیب میتوانید در زمان کوتاه و از گپ قیمتی در صرافی های مختلف کسب درآمد کنید.
یک ارز دیجیتال در صرافی های مختلف چیست؟
بازار ارزهای دیجیتال، یک بازار جهانی است و معاملات آن محدود به یک کشور و یا یک منطقه خاص نیست. وقتی بازاری در سطح جهانی گسترش مییابد، کاملا طبیعی است که بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگری، در کل جهان با یک قیمت معامله نشوند. همچنین بازارهایی که مبتنی بر عرضه و تقاضا هستند و هر معاملهگر میتواند دارایی خود را به قیمت دلخواه خود سفارش گذاری کند، هیچ مکانیزمی برای یکسانسازی قیمتها وجود ندارد و چنین بازارهایی در ذات خود اختلاف قیمتها را ایجاد میکنند. حتی در ابعاد یک کشور نیز اختلاف قیمتی وجود دارد. برای مثال قیمت بیت کوین در میان صرافیهای ایرانی نیز یکسان نیست و با هم تفاوت دارد. گاهی اتفاقاتی در بازار رخ میدهد که اختلاف قیمت بیت کوین در صرافیهای مختلف، بیشتر از حالت عادی بوده و تریدرهای حرفهای بازار از این اتفاق نهایت استفاده را کرده و آن دارایی را آربیتراژ میکنند.
نحوه کسب درآمد با استفاده از آربیتراژ
برای کسب درآمد از آربیتراژ باید قیمت توکن ها و ارزهای دیجیتال را در صرافی های مختلف زیرنظر داشته باشید و اینکار بسیار سخت و زمان گیر است و ممکن است گپ های قیمتی را از دست بدهید. برای اینکه بتوانید بر بازار و قیمت ارزهای مختلف تسلط داشته باشید، میتوانید از ربات استفاده کنید و به صورت دستی اینکار را انجام ندهید.
ریسک های آربیتراژ
با استفاده از آربیتراژ میتوانید از گپ های قیمتی در بازارهای مختلف کسب درآمد کنید اما اینکار دارای ریسک هایی است که در زیر مشاهده میکنید:
نوسانات شدید قیمت
نوسانات قیمتی در بازار ارزهای دیجیتال در مقایسه با سایر بازارهای مالی، بالاتر است. این مورد ریسک آربیتراژ رمز ارز را افزایش میدهد.
کارمزد تراکنش
کارمزد انتقال رمز ارزها در شبکه بلاکچین آنها، هزینه اضافهای است که خاص بازار ارزهای دیجیتال است. برای انجام آربیتراژ، زمان انجام معامله بسیار مهم است. به همین دلیل باید بالاترین فی شبکه را برای انجام تراکنش انتخاب کنید. این مورد باعث کاهش سود ترید خواهد شد.
ارسال اشتباه تراکنش
یکی دیگر از اشتباههای رایج در بازار ارزهای دیجیتال، ارسال یک توکن در دو شبکه متفاوت است. توکن Link در صرافی بایننس ۲۲ دلار معامله میشود و در صرافی هیوبی روی ۲۳ دلار معامله میشود. شما قصد دارید تا از این اختلاف قیمتی برای آربیتراژ تریدیدنگ استفاده کنید. اما Link را روی شبکه بایننس ارسال میکنید، غافل از اینکه صرافی هیوبی شبکه بایننس را پشتیبانی نمیکند و آدرس Link روش شبکه اتریوم را به شما میدهد. یک اشتباه کافی است تا دارایی شما برای همیشه نابود شود.
انواع آربیتراژ
تا اینجا در مورد اینکه آربیتراژ چیست صحبت کردیم. انجام معاملات آربیتراژ در بازار ارزهای دیجیتال انواع مختلفی دارد که در این بخش به آنها اشاره خواهیم کرد.
آربیتراژ ساده (Simple arbitrage)
در این روش ابتدا فرد یک ارز دیجیتال را مییابد که قیمت آن در دو صرافی مختلف اختلاف قیمت دارد. سپس آن رمز ارز را در صرافیای که قیمت کمتری دارد خریداری کرده و سپس آن را در صرافی دوم به فروش میرساند.
آربیتراژ مثلثی (Triangular arbitrage) چیست؟
این روش به ندرت مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش اختلاف قیمت یک ارز دیجیتال نسبت به دو ارز فیات مورد استفاده قرار میگیرد. برای مثال در صرافی بایننس، رمز ارز بیت کوین به دلار و یورو قابل معامله است و دو بازار مجزا دارد. نسبت یورو به دلار در بازار فارکس مشخص است. گاهی اتفاق میافتد که قیمت بیت کوین در بازار دلار با توجه به نسبت قیمت دلار به یورو، پایینتر از معادل آن در بازار یورو است. در چنین مواقعی تریدر، بیت کوین را در بازار دلاری آن خریداری کرده سپس در بازار یورو آن را به یورو تبدیل میکند و در گام سوم یورو خود را به دلار بازمیگرداند. در این روش نیازی به جابه جایی ارز دیجیتال بین صرافیها نیست و هزینه انتقال وجود ندارد. اما این روش بسیار به ندرت مورد استفاده قرار میگیرد.
آربیتراژ پوشش نرخ بهره (Price convergence arbitrage) چیست؟
قیمت ارزهای دیجیتال در بازارهای مختلف، در نتیجه آربیتراژ به سمت همگرایی میرود. برای نمونه، اگر صرافی کراکن اتریوم را ارزانتر از صرافی بیت استمپ بفروشد، مسلما آن دسته از معامله گرهایی که طرفدار سود آربیتراژی هستند، از کراکن خرید میکنند، و اتریومهای خریداری شده را در بیت استمپ میفروشند. در بسیاری از موارد تحت تاثیر این همگرایی، بازار به سمت برابری قیمتها سوق داده میشود. در اینجا سود معامله گر از همگرایی قیمتها حاصل میشود.
آربیتراژ رمزارز در صرافی کوچکتر
این روش در بازار ارزهای دیجیتال بسیار اتفاق میافتد. در بازار رمزارزها، صرافیهای بسیار زیادی حضور دارند. محبوبیت این صرافیها یکسان نیست. برای مثال یک صرافی کوچک در ایران را با صرافی بزرگ بایننس که بزرگترین صرافی جهان است، مقایسه کنید. بیت کوین در هر دو صرافی معامله میشود و طبیعتا قیمت یکسانی ندارند. به نظرشما قیمت بیت کوین در کدام صرافی اهمیت بیشتری دارد؟ اگر بیت کوین در صرافی بایننس در محدوده ۶۰۰۰۰ دلار معامله شود و در این صرافی ایرانی ۴۹۰۰۰ دلار معامله شود، قیمت در کدام صرافی ملاک است؟ طبیعتا این اختلاف قیمتی باید برطرف شود و قیمتها همگرا شود. قطعا قیمت بیت کوین در صرافی ایرانی ۱۰۰۰ دلار افزایش مییابد، نه اینکه قیمت بیت کوین در صرافی بایننس ۱۰۰۰دلار کاهش یابد. در این مورد، تریدر میتواند بیت کوین را در صرافی ایرانی خرید کند و آن را تا زمان همگرا شدن قیمتها نگهداری کند و به محض رسیدن قیمت به قیمت بیت کوین در صرافی معتبرتر، آن را به فروش برساند. در این روش نیز نیازی به انتقال دارایی بین دو صرافی نیست و هزینهها کاهش مییابد.
آربیتراژ در جفت ارزها
در بالا اشاره کردیم که عموما آربیتراژ یک رمز ارز به معنی خرید و فروش یک رمز ارز در دو صرافی مختلف است. اما در بازار ارزهای دیجیتال میتوان به طریق دیگری از آربیتراژ استفاده کرد. بیت کوین به عنوان اولین و محبوبترین رمز ارز بازار ارزهای دیجیتال شناخته میشود. بسیاری از صرافیها جفت ارز همه توکنها و کوینها به بیت ک۹وین را نیز ارائه میدهند. برای مثال در صرافی بایننس، رمز ارز اتریوم هم در جفت ارز دلار معامله میشود، ETHUSDT و هم در جفت ارز بیت کوین، ETHBTC معامله میشود. جفت بیت کوین ارزهای دیجیتال از تقسیم قیمت آن ارز دیجیتال بر قیمت بیت کوین بدست میآید و بازار معاملاتی مجزایی از جفت ارز آن در بازار دلار دارد. در مورد ارزهای دیجیتالی که قیمت دلاری آنها بسیار پایین است، امکان آربیتراژ آن در همان صرافی و بین مارکت دلار و مارکت بیت کوین آن ارز دیجیتال وجود دارد. برای تشریح این روش، به مثال زیر توجه کنید.